شمارش بشقابي باكتري هاي هتروتروف
شمارش بشقابی باكتري هاي هتروتروف
شمارش بشقابي باكتري هاي هتروتروف که پیش از این بعنوان شمارش بشقابي باكتريهاي استاندارد شناخته مي شد، روشي است كه توسط آن تعداد باكتري هاي هتروتروف زنده در آب اندازه گيري شده و نيز تغييرات كيفي به هنگام تصفيه و توزيع آب و يا كيفيت آب استخر هاي شنا و خروجی تصفیه خانه ها یا سایر مکان ها که مستعد رشد این باکتری های هستند، بررسي مي گردد.
كلني هاي مورد مطالعه با اين روش مي توانند به صورت دوتايي، زنجيره اي ، خوشه اي و يا منفرد تشكيل شوند كه همه انواع آن تحت عنوان واحد هاي تشكيل دهنده ناميده مي شوند. شمارش نهائي كلني ها وابسته به آن در كنشهاي ما بين كلني هاي (CFU) كلني جوان و تازه تشكيل شده است، به همين جهت روش كار و محيط كشتي بايد انتخاب گردد كه بتواند بيشترين مقدار كلني را ظرف مدت معيني از گرماگذاري توليد كند . سه روش و چهار محيط كشت مناسب در اين مبحث پيشنهاد مي شوند.
انتخاب روش تعیین باكتري هاي هتروتروف:
- روش اول (متد افزودن محيط كشت به نمونه) : شيوه ساده اي است كه مي تواند براي حجم هائي باشند بكار رود.كلني هاي 0.2 ml از نمونه يا حجم هاي رقيق شده اي از آن كه در حدود تشكيل شده در اين روش نسبتا كوچك و متراكم اند و به عكس انواع كشت شده روي سطح، تمايل چنداني به نزديك شدن به يكديگر ندارند . از سوي ديگر كلني هاي غوطه ور در محيط كشت اغلب داراي رشد كمتري بوده ، برداشتن و انتقال شان مشكل است و در كتاب ها و منابع موجود ك متر به انواع و اشكال شان اشاره شده است . در اين روش براي حفظ دماي محيط كشت نياز به حمام آب با دماي كنترل شده (توسط ترموستات ) مي باشد كه با وجود آن احتمال بروز شوك گرمائي در نمونه هايي كه با آگار oC 46 45 تماس پيدا مي كنند وجود دارد.
- روش دوم ( متد گ سترش روي آگار ) : موجب شوك گرمائي نشده و تمام كلني هائي كه روي سطح محيط كشت (آگار) رشد مي كنند مي توانند به سادگي از ذرات ديگر و يا حباب هاي هوا متمايز گردند.كلني ها را مي توان به سرعت جدا كرده انتقال داده و نسبتا به آساني با كمك شكل ها و رهنمود هاي ارائه شد ه در كتاب ها مقايسه و شناسائي نمود . با اين وجود مشكل اصلي اين روش كم بودن حجم 0 / 0 1 / 5 ml نمونه يا نمونه رقيق شده نسبت به آگار مصرفي است كه اين حجم بايد حدود باشد، هر چند ميزان دقيق آن بس تگي به نحوه آماده كردن پليت ها دارد . به هنگام ب ه كارگيري اين روش مي بايست به اندازه كافي پليت حاوي آگار از پيش آماده شده در اختيار داشت.
روش سوم ( متد صافي غشائي ) در مورد نمونه هايي با حجم زياد و كدورت كم و معمولا براي 10 1 ) به كار مي رود . اين روش شوك گرمائي CFU / ml آب هايي با شمارش كلني كم ( كمتر از ايجاد نكرده ولي هزينه بيشتري جهت تهيه صافي هاي غشائي نياز دارد . از ديگر مشكلات اين روش كوچك بودن سطح محيط كشت، استفاده از نور برگشتي در مقابل زمينه سفيد جهت بررسي كلني ها (چنانچه از صافي هاي رنگي يا رنگ آميزي مناسب استفاده نشود ) و احتمال تغيير در كيفيت صافي هاي غشائي، مي باشد.
محل كار:
براي شمارش كلني ها باكتري هاي هتروتروف به يك ميزان كارتراز يا ميز آزمايشگاهي با سطح كافي ، تميز، دور از جريان هوا ، داراي روشنائي كافي و مناسب و يا يك هود با جريان آرام افقي نياز مي باشد . سطح ميز بايد كاملا صاف بوده و پيش از آغاز به كار گندزدائي گردد.
نمونه ها:
نمونه هاي مورد مطالعه مي بايست به ترتيبي كه در روش هاي نمونه برداري ميكروبي اشاره شده است جمع آوري گردند .آزمايش مي بايست در كمترين زمان پس از نمونه برداري و پيش از بروز تغييرات هر چند جزئي در جمعيت ميكروبي انجا م شود . بيشترين مدت زمان مجاز بين نمونه برداري و آزمايش آن ها 8 ساعت ( 6 ساعت براي انتقال نمونه ها به آزمايشگاه و 2 ساعت جهت آماده سازي در آزمايشگاه) مي باشد . چنانچه امكان انجام آزمايش در اين مدت زمان وجود نداشته باشد . نمونه ها را مي بايست در دماي كمتر از oC 4 ، بدون اينكه يخ بزنند ، نگهداري نمود. فاصله زماني بين نمونه برداري و آزمايش نبايد از 24 ساعت بيشتر باشد.
نمونه هاي تهيه شده از خروجي مخازن ذخيره مي بايست در همان شرايط و دماي واقعي منبع نگهداري و به آزمايشگاه فرستاده شوند . نمونه هاي تازه جمع آوري شده در بطري را ظرف 6 ساعت (بدون نگهداري در سرما) و ظرف 24 ساعت (در صورت سرد نگهداشتن در يخچال) بايد آزمايش نمود.
آماده سازي نمونه باكتري هاي هتروتروف :
پليت هاي حاوي محيط كشت را با توجه به شماره نمونه و ميزان رقيق سازي آن، تاريخ و ساير اطلاعات ضروري مشخص كنيد . بهتر است براي هر نمونه يا حجم رقيق شده آن دو پليت آماده نمائيد .براي روش هاي 1 و 2 از پليت هاي شيشه اي ( با سطح 65 سانتيمتر مربع ) و يا انواع پلاستيكي يك بار مصرف ( با سطح 57 سانتيمتر مربع) استفاده كنيد. نمونه ها و يا حجم هاي رقيق شده اي از آن ها را با 25 بار تكان دادن ( از بالا به پايين يا از جلو به عقب ) كاملا مخلوط كنيد . به جاي اين كار مي توانيد از هم زن هاي مكانيكي به مدت 15 ثانيه استفاده شود.
